Via de email heb ik de afgelopen maanden veel vragen over de TRON-plus gekregen. In een reactie heb ik aangegeven dat ik nog eens een evaluatie zou schrijven. Bij deze.
Om met het resultaat te beginnen. Onderstaande brakes heb ik de afgelopen week gefreesd voor Nando. En ik zie even niet wat hier nog aan te verbeteren valt. Dus tijd voor een evaluatie. Meer over de toepassing van de brakes is te vinden op Bouwverslag Clik! (in 1 dag?).
Nog even mijn insteek bij de bouw van de TRON-plus. Ik heb er veel lol in om een freestafel te bouwen. Onderweg kom je een boel uitdagingen tegen zoals niet soepel lopende assen, net niet passende onderdelen etc. Sommige mensen vinden dat helemaal niets, ik vind dat wel een uitdaging. De TRON-plus is geen bouwpakket dat je “even” in elkaar zet! Het bij elkaar krijgen van alle benodigde onderdelen vergt de nodige inventiviteit en doorzettingsvermogen. Maar het resultaat mag er zijn. Hij freest aanzienlijk sneller en nauwkeuriger dan ik kan snijden of zagen. Nauwkeurigheid is beter dan 0.1 mm. De positioneringssnelheid van de tafel heb ik nu begrenst op 2000 mm/min. Depron frees ik met 2000 mm/min. Balsa en triplex met 1200 mm/min, GFK en koolstof met 500 mm/min.
Kostenplaatje is uiteindelijk op globaal zo’n 2100 euro uitgekomen. In diverse publicaties wordt 1000 euro genoemd als kosten voor de TRON-plus. Dit slaat alleen op het ijzerwerk, spindels en geleiders (en is dan nog te laag). Verder moet je dan veel zelf maken. Als je alle keuzes in een keer goed maakt en er niets fout gaat kom je op zo’n 1900 euro uit. Maar houd maar een 10% reserve omdat er iets niet werkt, past o.i.d. Overigens vind ik dat de prijs voor het eindresultaat een uitstekende prijs-kwaliteit verhouding heeft.
Antwoord op de vraag: zou ik weer zelf een tafel bouwen of een kant en klare kopen? Ik zou er weer zelf een bouwen. Zou ik de TRON-plus weer bouwen? Hij zou erg op de TRON-plus lijken maar her en der zou ik wat veranderen. Wat te verbeteren is aan de TRON-plus is het volgende.
De trapeziumassen aan de X-as (langste as) zitten open aan de buitenkant. Als je nu materiaal opspant sta je tegen de tafel aan. Als het vet en andere smeermiddelen zitten daarna aan je kleren. Daar wordt de achterban niet blij van! De assen onder de tafel bouwen was een betere oplossing geweest.
Ik heb voor de aandrijfassen voor een set van Mixware.de gekozen. Deze wordt momenteel overigens niet meer geleverd. De recensies hierover waren op diverse Duitse fora positief. Ik heb er echter wel de nodige vraagtekens bij. Allereerst gebruik ik nu een deel van de dubbele lagering niet. Ik krijg het niet passend op de tafel gemonteerd. Zie voor de toelichting het bouwverslag hierboven. Daarnaast is het de bedoeling dat er een bus op de as wordt geplaatst die in het loslager wordt geplaatst. Deze bus wordt met inbusjes geborgd. Als je dit goed vastzet beschadig je de trapeziumdraad. Als ik opnieuw zou beginnen zou ik dichter bij het originele ontwerp volgen. Of dit wel goed gaat weet ik niet zeker, je leest er wisselende verhalen over. Kwaliteits assen aanschaffen lijkt een must te zijn. Maar standaard i.p.v. Mixware is ook 200 euro goedkoper
In het originele ontwerp moest je om de trapezium moeren van de X-as te vervangen of schoon te maken de hele tafel uit elkaar. Daarvoor moeten de aandrijfassen er eerst uitgedraaid worden. Een heidens karwei. Constructief is dit anders op te lossen. En doordat de bus van het loslager er af moet, draai je de beschadigde draad door de trapezium moeren heen. Dit is al met al geen strak plan. De originele moeren heb ik vervangen door een nieuwe oplossing van Mixware die voorkomt dat je de hele tafel uit elkaar moet halen om de moeren te vervangen. Mijn advies is om dit in ieder geval te doen.
De enige “storing” aan de tafel die ik eigenlijk heb gehad had ook te maken met de inbusschroefjes. Na verloop van tijd waren ze losgetrild. Dat betekent dat de beide X-as aandrijvingen niet meer gekoppeld waren. Dit had tot gevolg dat de Y-as scheef trok en al het freeswerk scheef werd. Geen rechte hoeken meer. Dus 4 gefreesde modellen verdwenen in de afvalcontainer. Voorlopig heb ik het hersteld, van de zomer als de temperatuur wat draaglijker wordt om te sleutelen eens een definitieve oplossing zoeken.
Het aangrijppunt van de aandrijving van de Y-as zit boven de twee geleidingsassen. Dit zou veel speling geven. Ja, in de Y-as zit de meeste speling. De speling is 0,09 mm onbelast met een meetklok gemeten. Ik ga er van uit dat als de frees weerstand ontmoet dit meer wordt. Maar dat kan ik niet meten. Deze speling zit overigens niet in de constructie, maar komt door de toegepaste kunststof glijbussen. Deze zijn enigszins indrukbaar waardoor wat speling ontstaat als van looprichting veranderd. Oplossing is om het aangrijppunt te verlagen of andere geleidingen te gebruiken. Maar voor mijn doel is dit goed genoeg. Dus echt een reden om dit anders te doen is er niet, hoogstens een verfijning.
De eerste maanden nadat de tafel in gebruik was, ben ik nogal aan het zoeken geweest het fenomeen waarom soms rechte hoeken niet echt recht waren. Het leek net of de tafel bij tijd en wijle de binnenbocht nam. In eerste instantie ging ik er van uit dat dit een speling-issue was. Uiteindelijk bleek het in instelling in Mach3 te zijn. Je kunt de “Motion mode” in Mach3 instellen op exact stop of op Constant velocity. Kort samengevat: in het geval van exact stop stopt de tafel bij iedere richtingverandering bij Constant velocity benadert hij het geprogrammeerde pad zo goed mogelijk maar wordt een constante freessnelheid aangehouden. Wat experimenteren met de aan deze instellingen gerelateerde parameters loste dit probleem op.
Wat voorbeelden van projectjes die op de TRON-plus gefreesd zijn en waarvan de bouwbeschrijvingen ook op het Modelbouwforum te vinden zijn::
Bouwverslag van de Ellebil, een elektrozwever
Bouwverslag CNC-Telemaster
Bouwverslag Clik! (in 1 dag?)
Indoor extra
Verder nog Kliko’s, Extra 300’s, Hai 1, GFK roerhoorns, EIM-racer, koolstof en GFK motorschot.
Al met al ben ik erg content met de TRON-plus.
